Ổn Áp Là Gì? Công Dụng Của Ổn Áp

Xem thêm: Hồ sơ năng lực của Trung tâm Thử nghiệm Kiểm định và Chứng nhận Phúc Gia

Ở những nơi có nguồn điện không ổn định khiến các thiết bị điện hoạt động chập chờn, không đúng công suất, điều này lâu ngày sẽ làm giảm độ bền của các thiết bị điện. Khi đó bạn cần sắm ngay cho gia đình mình một máy ổn áp. Vậy ổn áp là gì? Hoạt động thế nào? Hãy cùng Phúc Gia LAB tìm hiểu qua bài viết bên dưới nhé!

Máy ổn áp tự động

Ổn áp là gì?

Ổn áp (Voltage stabilizer) là một thiết bị điện có nhiệm vụ chính là ổn định điện áp đầu ra cho dù điện áp đầu vào có cao hơn hoặc thấp hơn danh định (nhưng phải nằm trong dải làm việc của ổn áp), để cấp đủ điện cho các thiết bị khác hoạt động ổn định.

Ổn áp giúp cải thiện điện áp, cung cấp điện cho thiết bị điện khác. Bản thân ổn áp không sinh ra năng lượng. Công suất ra của ổn áp luôn giảm tỉ lệ với mức suy giảm điện áp của nguồn điện vào. Khi nguồn điện vào quá yếu, công suất ra của ổn áp càng giảm nhiều. Do vậy, khi dùng máy ổn áp dải rộng, cần thiết phải chọn công suất của ổn áp lớn hơn mức bình thường.

Mục đích sử dụng máy ổn áp

Sử dụng ở các khu vực có điện lưới thường xuyên thay đổi
Bảo vệ, khai thác năng suất, tăng tuổi thọ cho các thiết bị dùng điện.
Điện áp danh định của ổn áp là điện áp được tính toán và ghi nhãn, thường nó phù hợp với lưới điện quốc gia. (Việt Nam có điện áp danh định là 220V/50Hz)
Dải làm việc ổn áp: là dải điện mà ổn áp có thể đáp ứng được. VD: 140V – 250V, 90V – 250V, 60V – 250V,…

Ngoài nhiệm vụ chính là ổn định điện áp, một số model ổn áp còn được tích hợp rất nhiều tính năng nhằm bảo vệ tối đa thiết bị điện, tạo ra một hệ thống điện an toàn cho gia đình, nhà xưởng:

– Tự động bảo vệ quá dòng, đoản mạch bằng Circuit Breaker (CB): Ổn áp sẽ tự ngắt điện khi bị quá tải, tránh gây ra chập cháy, hỏa hoạn.

– Tự động bảo vệ quá áp bằng Rơ le điện tử: Máy ổn áp sẽ tự động cắt điện áp ra khi có sự cố làm điện áp đầu ra quá cao (vượt quá dải hoạt động của máy) nhằm bảo vệ tốt cho các thiết bị điện, khi đó ổn áp sẽ tự động đóng điện trở lại khi hết sự cố.

– Chống sốc điện bằng hệ thống Delay, Auto-reset: Ổn áp sẽ tự động đưa chổi than về vị trí an toàn khi mất điện và khi có điện trở lại ổn áp có mạch trễ khoảng 5 giây để ổn định điện áp sau đó mới cấp điện ra tải.

– Trang bị Circuit Breaker (CB) đảo chiều: Khi chất lượng điện áp thấp, không ổn định ta nên sử dụng ổn áp để nâng cao tuổi thọ cho các thiết bị sử dụng điện.

Khi chất lượng điện áp tốt, ổn định thì chúng ta không nên sử dụng ổn áp vì gây lãng phí. Khi đó ta chỉ cần bật CB đảo này để điện áp vào đi thẳng ra tải thiết bị sử dụng.

Nhiều model ổn áp trang bị thêm 2 đồng hồ Vôn kế hoặc 1 Vôn kế có chuyển mạch để hiển thị điện áp Vào – Ra: Chức năng này cũng rất hữu ích, có thể theo dõi chính xác chất lượng điện Vào – Ra.

Cấu tạo của ổn áp

Về cơ bản cấu tạo bên trong ổn áp bao gồm 3 bộ phận chính là Lõi đồng, Cơ điều khiển, mạch điều khiển và một số bộ phận khác. Dưới đây tác dụng của từng bộ phận trong ổn áp.

Mạch điều khiển (có chưa IC điều khiển cầu h đảo chiều động cơ)
Biến áp hình xuyến với nhiều kích cỡ (máy công suất càng cao thì biến áp càng lớn)
Động cơ điều khiển quay lên/xuống (phần này rất quan trọng)
Chổi than kích thước tiêu chuẩn với biến áp hình xuyến (chổi than sẽ trượt trên mặt biến áp)
Những thành phần khác như vỏ máy, đồng hồ, cọc đấu, đèn báo, đầu cốt,…

on-ap-la-gi-dung-de-lam-gi-nguyen-ly-hoat-dong-

Nguyên lý hoạt động của ổn áp

Nguyên lý hoạt động của các loại ổn áp phổ biến

Các loại Ổn áp phổ biến hiện nay trên thị trường sẽ có 5 nguyên lý hoạt động chính như sau:

Sử dụng biến áp xuyến phối hợp chổi than, lấy điện áp ra trực tiếp.
Sử dụng biến áp bù phối hợp biến áp xuyến có chổi than hoặc linh kiện bán dẫn IGBT.
Sử dụng biến áp và tụ điện.
Sử dụng biến áp phối hợp chuyển mạch rơ le.
Sử dụng biến áp xung và mạch điện tử.

Nguyên lý hoạt động

Máy ổn áp thông thường có một biến áp hình xuyến được quấn dây điện từ, trên bề mặt dây có gắn chổi than. Chổi than sẽ làm nhiệm vụ trượt lấy điện áp của từng vòng dây.

Khi thấy điện áp ra bị thấp hay cao thì mạch điều khiển sẽ có lệnh cho mô tơ hoạt động. Quay thuận hoặc quay ngược để lấy điện áp ở vòng dây trên biến áp hình xuyến. Khi nào điện áp đầu ra đủ 220V thì mạch so sánh sẽ ra lệnh cho moto dừng lại.

Và khi bị mất điện thì chổi than sẽ tự động trở về vị trí an toàn, tương ứng với điện áp vào cao nhằm không bị cộng dồn điện áp khi có điện trở lại.

Nguyên lý của ổn áp 1 pha đơn giản hơn ổn áp 3 pha. Mỗi một máy chỉ có cấu tạo:

1 Mạch điều khiển.
1 Biến áp hình xuyến (công suất càng lớn biến áp càng lớn).
1 Động cơ điều khiển quay lên quay xuống.
1 Chổi than kích thước tiêu chuẩn với biến áp hình xuyến.
Các phụ kiện đi kèm theo máy như đồng hồ, cọc đấu, đèn báo…

Sơ đồ nguyên lý của ổn áp

Ổn áp hoạt động theo nguyên lý cảm ứng điện từ điều khiển bằng mô tơ 1 chiều. Phần lõi cuốn của ổn áp được thiết kế theo kiểu hình xuyến. Điện áp được lấy ra từ những vòng dây đồng quấn và bị mài mòn 1/6 tiết diện. Chổi than sẽ làm nhiệm vụ trượt lấy điện áp của từng vòng dây.

Mạch điều khiển dùng mạch so sánh điện áp giữa ngõ vào và ngõ ra (Mạch này khá đơn giản dùng máy cổng flip-flop, hay còn gọi là IC so sánh). Điều khiển 1 động cơ servo di chuyển chổi than trên cuộn dây.

Cụ thể, khi có điện lưới máy ổn áp 1 pha được cấp điện và hoạt động bình thường (lúc này các tụ điện lớn trong mạch điều khiển ổn áp đã được nạp đầy). Khi mất điện thì chổi than trong máy ổn áp quay về vị trí dải cao. Tương ứng khoảng 250V trên mặt quét (vì lúc này các tụ điện lớn được xả ra cấp điện DC cho mạch điều khiển hoạt động).

Công dụng của ổn áp với dòng điện và lưu ý khi sử dụng

Ngoài nhiệm vụ chính là ổn định điện áp, thì tùy theo loại mà máy ổn áp còn có thêm các tính năng hữu ích khác, nhằm nâng cao an toàn trong sử dụng thiết bị như: bảo vệ quá dòng, quá áp, mạch trễ, mạch Autoreset.

Khi sử dụng ổn áp, chất lượng cung cấp điện cho thiết bị được cải thiện, góp phần bảo vệ an toàn và nâng cao tuổi thọ cho thiết bị.

Ổn áp dải rộng: Các loại ổn áp thông dụng có dải ổn áp trong khoảng từ 150V – 260V. Ở các khu vực có thời điểm điện áp quá yếu (dưới 140V), cần mua ổn áp dải rộng có dải ổn áp từ 90V – 260V. Đặc biệt, một số nơi cần dùng đến loại ổn áp dải siêu rộng từ 50V – 260V.

Vào thời điểm nguồn điện đang rất yếu, dù ổn áp có nâng điện lên đủ 220V, cũng chỉ nên sử dụng các thiết bị điện có công suất nhỏ. Tránh sử dụng máy bơm nước, máy lạnh,… và các tải có công suất lớn.

Các tải có động cơ như: Máy bơm, máy lạnh… luôn có dòng khởi động lớn gấp nhiều lần dòng chạy bình thường, sẽ làm điện áp của nguồn điện vào tụt sâu đột ngột, và dòng điện đầu vào tăng cao, vượt quá khả năng đáp ứng của ổn áp. Ổn áp sẽ bị quá tải và không còn giữ được điện áp ra ổn định.

Ở những hộ tiêu thụ xa trạm điện hạ thế, đường dây tải điện có tiết diện nhỏ, luôn gặp phải trường hợp điện yếu và tụt áp đột ngột. Nếu tuyến đường dây đó, có máy hàn điện, hay động cơ điện đang hoạt động, thì tình trạng điện càng mất ổn định. Lúc này việc dùng ổn áp, sẽ giúp cải thiện chất lượng cung cấp điện, đảm bảo an toàn và giữ được tuổi thọ cho thiết bị dùng điện.

Để khắc phục về lâu dài, cần nâng tiết diện dây dẫn cho đủ lớn để tránh sụt áp, đồng thời lắp đặt bổ sung trạm biến thế, sao cho khoảng cách từ trạm đến hộ tiêu thụ điện không quá xa. Đây là cách khắc phục căn bản nhất, cần có sự đầu tư thỏa đáng của ngành Điện và chính quyền địa phương.

Công ty Cổ phần Phòng thử nghiệm Phúc Gia thực hiện các hoạt động liên quan đến cung cấp các dịch vụ kỹ thuật theo các lĩnh vực về Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng phục vụ các yêu cầu về quản lý nhà nước của Bộ, Ban, Ngành; đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật của tổ chức và doanh nghiệp nhằm nâng cao chất lượng và tính an toàn của sản phẩm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng như Thử nghiệm chất lượng và an toàn sản phẩm hàng hóa.

Công ty Cổ phần Phòng thử nghiệm Phúc Gia luôn chú trọng việc cập nhật, nâng cấp và hoàn thiện hệ thống phòng thử nghiệm với mục tiêu cung cấp dịch vụ thử nghiệm và phân tích chất lượng sản phẩm có độ tin cậy cao, đáp ứng các điều kiện khắt khe nhất trong tiêu chuẩn áp dụng, phù hợp về năng lực và môi trường thử nghiệm trên hầu hết các lĩnh vực:

+ Hiệu suất năng lượng: Thiết bị gia dụng và văn phòng;
+ An toàn Pin Lithium;
+ An toàn điện: Thiết bị Điện – Điện tử;
+ Tương thích điện từ: Thiết bị Điện – Điện tử;
+ An toàn Quang sinh học…

Với kinh nghiệm qua nhiều năm phát triển, hiện nay năng lực của Phòng thử nghiệm Phúc Gia đã được khẳng định và thừa nhận như:

Là thành viên chính thức của Hội các phòng thử nghiệm Việt Nam (Vinalab);
Phòng thử nghiệm đạt chuẩn ISO/IEC 17025:2017 của cả 3 đơn vị công nhận như BoA, AOSC, VACI.
Phòng thử nghiệm được 03 Bộ đánh giá năng lực và Chỉ định: Bộ Công Thương, Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Khoa học và Công nghệ;
Phòng thử nghiệm đầu tiên có Hệ thống đo kiểm Quang sinh học tại Việt Nam;
Là đơn vị thử nghiệm thực nghiệm được lựa chọn của nhiều Ban nghiên cứu Tiêu chuẩn Việt Nam…

BÀI VIẾT LIÊN QUAN:

Mọi chi tiết xin vui lòng liên hệ:

CÔNG TY CỔ PHẦN PHÒNG THỬ NGHIỆM PHÚC GIA
TRUNG TÂM CHỨNG NHẬN PHÚC GIA
TRUNG TÂM THỬ NGHIỆM KIỂM ĐỊNH PHÚC GIA
Địa chỉ: Cảng cạn ICD Long Biên, Số 1 Huỳnh Tấn Phát, phường Thạch Bàn, quận Long Biên, thành phố Hà Nội
Điện thoại: 0981.996.996/ 0982.996.696/ 024 7779 6696
E-mail: [email protected] Website: phucgia.com.vn